Yoğun hava trafiği ve uçaklar… Normal günlerde hava trafiğinde 15 bin ile 20 bin arasında uçak bulunuyor. Bu uçakların kontrol edilebilmesi için havacılık sektörü, yeni teknolojiler geliştirerek endüstrisini büyütmeye devam etmiştir. Kaza ve olaylardan çıkarılan dersler sayesinde, farklı sistemler geliştirilmiş ve hava trafiği daha kolay yönetilebilir hale gelmiştir.
Yoğun Hava Trafiği ve Uçaklar
Havacılık otoritelerinin belirlediği yaklaşma limitleri göz önünde bulundurularak gerçekleştirilen uçuşlar, uçuş emniyeti için son derece önemlidir. Uçaklar arasında 100 feet dikey mesafe bırakılması gerekirken 3 mil de yatay mesafe bırakılıyor. Zorunlu bir kural olan bu mesafeler dışında dikey ayrışım sistemleri de kullanılır ve buna göre aynı yönde giden uçakların arasında 2000 feet boşluk bırakılıyor.
Standartlar Dışında Hava Trafik Kuralları
1956’da meydana gelen Büyük Kanyon üzerindeki kazadan sonra, hava trafik için farklı çalışmalara başlanmış ve iki uçak arasındaki mesafeyi ölçen TCAS geliştirilmiştir. Buna göre uçaklar arasında bilgi paylaşımı sağlanmıştır. Yoğun hava trafiğinin olduğu durumlarda uçakların birbirine tehlike yaratabilecek düzeyde yaklaşmalarını önleyen TCAS, yalnızca dikey olarak mesafe ölçebiliyor. Trafik Uyarı ve Çarpışma Önleyici Sistem anlamına gelen TCAS, birbirine yakın olan iki uçak arasında kabul edilebilir takip seviyesini öngörüyor. Sesli ve görsel olarak uyarı verebilen bu sistem sayesinde yalnızca pilot değil hava trafik kontrolörü de uyarılabiliyor.
TCAS Uyarıları
Çarpışmaya çok yaklaşan iki uçak olduğunda TCAS, “traffic” uyarısı verir. Bir uçağın pilotuna “climb”, diğer bir uçağın pilotuna ise “decent” komutu veren sistem sayesinde çapraz olarak yükselme ve alçalma yapılması sağlanır. Sistemin en temel amacı karşılıklı bilgi paylaşımıdır.
Teknolojinin gelişmesiyle oluşturulan TCAS, yoğun hava trafiğinde önemli avantajlar sağlayarak hem pilotların hem de hava trafik kontrolörlerinin iş yükünü hafifletmiştir. Ancak tarihte meydana gelen uçak kazalarına bakıldığında, teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin sistemler üzerinde de insan hatasının olabildiği görülüyor.
Buna verilebilecek en güzel örnek de Uberlingen kazasıdır. Kurallara uymayan ve sistemin verdiği komutları göz ardı eden pilot, ciddi bir kazaya sebep olmuş ve kaza iki uçağın çarpışmasıyla sonuçlanmıştır. Bu kaza sonrası TCAS daha fazla önem kazanmıştır.
