İlk Yerli Uçak Fabrikası Nasıl Kuruldu?
1930’lu yılların başında Türkiye’de ve dünyada ekonomik sıkıntılar en üst düzeyde yer almaktaydı. Bu yüzden ordu için uçak ve benzeri ihtiyaçlar yalnızca halk tarafından yapılan yardımlarla karşılanmaktaydı. Bunun üzerine ilginç bir kampanya düzenlenip her ilden toplanmakta olan paralar ile uçak alınmaktaydı. Bu uçaklara ise şehirlerin isimleri yazılmaktaydı. Zengin iş adamları ise yine uçak satın alarak devlete katkıda bulunuyorlardı. Bu seferde iş adamları tarafından alınan uçakların kuyruğuna iş adamlarının adları yazılıyordu.
Tekrardan böyle bir yardım gerekmişti ve zengin iş adamlarından yardım isteğinde bulunuyorlardı. Yardım toplanan bir zamanda Nuri Demirağ ile konuşulup, genel bilgiler aktarıldı. Önüne çıkan böyle fırsatı değerlendirmek isteyen Nuri Bey, yanına aldığı teknisyen ve mühendislerle seyahatlara çıkıp, incelemelerde bulunmaya başladı.
Nuri Demirağ büyük bir azim ve sabırla bu işe atılmış ve yanındaki birçok teknisyen ve mühendis ile çalışmalara başladı. İlk olarak 10 yıllık bir program hazırlanmıştı. Binalar satın alınıp gerekli işlemler yapılmaya başlandı. Böylece ilk yerli uçak fabrikası kurulmuş oldu.
İlk Yerli Uçak Fabrikası Nasıl Kapandı?
Nuri Demirağ’ın en önemli iş arkadaşlarından biri olan Selahattin Alan Türkiye’nin ilk uçak mühendislerinden biridir. Uçak mühendisliği eğitiminin Fransa’da yapmıştır. Nuri Demirağ ile çalışmalara başlamadan önce, THK’nın Eskişehir’deki atölyelerinde uçak tamiri ve bakım işlerini yapmaktaydı. İlk ‘’Türk Tipi’’ uçakların planını çizip yapımını sağlamıştı.
Selahattin Alan ve Nuri Demirağ beraber modern bir uçak fabrikası açmışlardır. Burada yapılan ilk uçak deneme uçuşuna çıkmış ve uçuşu başarı ile tamamlamıştı. Ancak Türk Hava Kurumu ( THK ) yetkilileri, uçakların ‘’Deneme uçuşlarının’’ Eskişehir ilinde yapılmasını istemişti. Tam bu esnada Selahattin Alan, Eskişehir’de bulunan İnönü Kampı’nın açılışına bizzat kendisi uçağı ile katılmıştı. Bu uçuş sırasında Baş Mühendis, daha iniş yaparak vefat etmiştir.
Bu olay Nur Demirağ’ı çok etkilemişti. THK, ‘Şartlara uygun değil’ gerekçesi ile bütün siparişleri iptal etti. Bunun üzerine Nuri Demirağ THK’yı mahkeme verse de mahkeme sonuçları THK lehineydi. Böylece ilk yerli uçak fabrikası kapatıldı. Bunun üzerine Nuri Demirağ bütün hükümet makamlarında şikayette bulundu. Ancak değişen bir şey olmadı.