Uçaklarda Hücum Açısı Nedir?
Uçağın hareket doğrultusu ile serbest akım yönü arasında ki açıya uçaklarda hücum açısı (AOA-Angle Of Attack) denmektedir. Hücum açısının büyüklüğü kaldırma kuvveti ile doğru orantılı olarak meydana gelmektedir. Son dönemler de havacılık kazaları ve olayları ticari havacılık bağlamında öncelikli olarak yeni uçuş eğitim programlarında “hücum açısı” (AOA-Angle Of Attack) konusuna daha fazla önem ve yer verilmesini sağlamıştır.
Hücum açısı büyüdükçe uçağa etki eden kaldırma kuvveti de artar ancak bu durum hava tarafından kanada uygulanan direncin artmasına da sebebiyet vermektedir. Hücum açısı belirlenen değerin üstüne çıkarsa, tutunma kaybı denen olay meydana gelir. Tutunma kaybıyla birlikte sürüklenme oranı da artar. Tutunma kaybı, kanadın yeterli kaldırma kuvveti oluşturmaması sonucunda da uçak düşüşe geçecektir.
Uçakların düşüş pozisyonuna geçmesini engellemek adına kritik hücum açısı oluşturulmalıdır. Çünkü, kritik hücum açısı maksimum kaldırma kuvvetini meydana getiren hücum açısı olarak bilinmektedir. Eğer hücum açısı, kritik hücum açısı seviyesinin altına düşerse uçağa uygulanan kaldırma kuvveti de doğru orantılı olacak şekilde azalacaktır.
Uçağın sabit olarak yol aldığı hava hızı, uçağın kütlesine, taşıdığı yük miktarına ve uçağa etki eden diğer faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Uçak kanatlarının hücum açısı genellikle 15-20 derece arasındadır. Savaş uçakları hücum açısı olarak 20-45 dereceye kadar çıkabilecek kapasiteye sahiptir. Bazı süpersonik uçuşlar gerçekleştiren savaş uçaklarında ise bu değer 90 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Hücum açısının ölçülmesi
Kanadın gerçek hücum açısı hiçbir zaman tam anlamıyla belirlenememektedir. Bu açı ancak uçağın herhangi bir noktasına yerleştirilen ölçüm cihazı sayesinde tahmini olarak ölçülmektedir. Doğal olarak hata verileri olan ve kesin cevapları olmayan olan bu cihazlar tarafından verilen bilgilere dikkat edilmelidir. Cihaz uçakta nereye yerleştirilirse yerleştirilsin, sadece uçakta yerleştirildiği bölgenin hava akış açısını ölçmektedir. Tüm kanadın hücum açısını ölçememektedir. Stall warning (düşük hız) belirleme cihazları uçakların kanatlarına yerleştirilebilir, fakat birçok yolcu uçağı sabit olmayan açılı kanatlara (slat-flap takılı kanatlar) sahiptir. Yaklaşık olarak uçağın burnuna yakın bir yere yerleştirilen bu sensörler dış etkenlerden çok az etkilenilirler ve doğruya yakın değerler verebilirler.
